Yaz aylarında sıcaklığın artması ile, gıda maddelerinin daha çabuk bozulması, besinlerin hazırlanırken; gerekli temizlik ve hijyen kurallarına yeteri kadar dikkat edilmemesi gibi sebeplerle gıda zehirlemeleri çok görülür.

Gıda zehirlenmesi; yiyeceklerin bir bakteri ile kontamine olması sonucu bu bakterinin toksinlerinin barsaklara ve vücuda yayılması sonucu oluşan bir tablodur.  En çok gıda zehirlenmesi yapan bakteri Staphylococ  türü bakterilerdir. Daha sonra Shigella , Clostridium  Botilinum ve Bacillus Cereus gibi bakteriler gelir.

Bakterinin cinsine göre, gıda alındıktan 2-3 saat ila 1-2 gün kadar sonra belirtiler ortaya çıkar.  Gıda zehirlenmesinin en önemli belirtisi, bulantı hissi, daha sonra kusma, bunu büyük oranda ishal takip eder. Birçok vakada yüksek ateş de görülebilir. Kusma ve ishal şiddetli ise sıvı ve elektrolit dengesi bozulacağı için vücut bitkin düşer. Halsizlik vardır.

Bulantı hafif ise ağızdan su ve sıvı gıdalar verilmelidir. Tuzlu ayran, tuzlu krakerler, bol yoğurt, muz, haşlanmış patates, yağsız pirinç lapası yedirilir. Bulantı fazla, ağızdan beslenemiyor ve tablo şiddetli ise hemen bir Sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Orada paranteral (serum ile) yoldan sıvı ve elektrolit replasmanı yapılmalıdır.

Gıda zehirlenmesine karşı alınacak tedbirler ise;

• Sebze ve meyveler bol su ile yıkanmalı,
• Etler iyice pişirilmeli,
• Kapağı şişmiş, kutusu ezik konserveler tüketilmemeli,
• Paketlenmiş gıdaların son kullanma tarihine dikkat edilmeli,
• Besinler yenmeden önce yeteri kadar ısıtılmalı,
• Besinler pişirildikten sonra bir saat içinde tüketilmeli,
• Yiyecek ve içecekler açıkta ve sıcakta bırakılmamalı,
• Özellikle toplu yemek veren yerlerde aşçılar ve görevliler iyi eğitilmiş olmalı,
• Besin maddeleri depolanacaksa en kısa zamanda soğutulmalı ve +4 derecenin altında tutulmalı,
• Mutfak ve depoların temizliği sağlanmalıdır.

Dr. Oğuz T. YILMAZ

Enfeksiyon Hst. Ve Kl. Mikr. Uzmanı

İşyeri Hekimi